Zelfs de meest gezellige teams komen niet vooruit met elkaar
Het is haar eerste boek, aldus organisatiepsycholoog Jobbeke de Jong, en ze vindt het heel gaaf, dat het er is. ‘Competente mensen, incompetente teams’ gaat over de dynamiek van het samenwerken en hoe je in een samenwerking tot een optimaal resultaat komt. Dat resultaat ontbreekt regelmatig in de praktijk, voornamelijk door gedoe en afhankelijkheid van de begeleider. “Als een groep echt samenwerkt, kan het de meest fantastische plek zijn. Maar soms kunnen groepen ook draken en monsters zijn.”
Het schrijven van een boek is toch anders, want het onderwerp waarover ze al jaren lesgeeft, is iets wat je eigenlijk moet ervaren. Daarbij kan het al lastig zijn om de term ‘systeemdenken’ uit te leggen. “Een systeem is een abstract concept, dat is niet hoe we waarnemen. Het vraagt om afstand te nemen als je naar een systeem, een groep mensen, wilt kijken. Alles is een systeem, zo ook het hele universum. In mijn boek gaat het om groepen mensen die moeten samenwerken om een gezamenlijke taak voor elkaar te krijgen.”
Het ligt nooit aan één individu
Ze kijkt elke dag hoe mensen in een groep met elkaar omgaan, ook als ze naar het nieuws of de politiek kijkt. “Het gaat heel vaak niet goed, dat zit ook in de titel van het boek. Het is bijna altijd dat de mensen die in een team zitten echt wel willen en de intentie hebben om tot een goed resultaat te komen, wat dat ook is. Vaak lukt dat niet en dat roept frustraties op. Zo gaat het meestal al jaren, dus we kijken er niet vanop. Als een samenwerking niet loopt, ligt dat nooit aan één individu. Maar zo wordt er wel naar gekeken. We willen een oorzaak vinden en die zoeken we bij elkaar, of bij de leidinggevende. Wat ik doe, is kijken wat er gebeurt in de interactie tussen teamleden waardoor de uitkomst is zoals die is.”
Haar boek heeft ze geschreven voor mensen die groepen leiden of begeleiden. Vaak zijn deze mensen geneigd om de vinger naar zichzelf te wijzen als de samenwerking niet goed gaat. Ze denken volgens Jobbeke al snel dat zij het niet goed begeleid hebben of dat ze te hard zijn geweest in hun aanpak. Als een team niet loopt, zijn leiders of begeleiders geneigd nog harder te gaan werken of eraan te trekken, terwijl dat juist averechts werkt.